آموزش و یادگیری، مطمئنا بدون داشتن یک برنامه و سازماندهی مشخص به موفقیت نخواهد رسید. برای این منظور می بایست با مفهوم طرح درس آشنا شد و انواع آن را فراگرفت. طرح درس یا سناریوی آموزشی، برنامه ریزی و سازمان دهی به مجموعه فعالیت هایی است که مدرس در ارتباط با هدف های آموزشی، محتوای درس و توانایی های مهارت آموزان برای مدت زمان مشخص تدوین می کند. در واقع مدرسین با استفاده از طرح درس های مناسب می توانند فرآیند تدریس را هدفمند آغاز کرده و با هدایت درست مسیر آموزشی، این فرآیند را با موفقیت به پایان برسانند.
- سالانه یا کل کتاب
- برای نیم سال تحصیلی یا نیمی از کتاب
- ماهانه
- هفتگی
- روزانه یا جلسه ای
- بصورت فصل به فصل
طرح درس سالانه یا کل کتاب
در این روش موارد ریز مورد بررسی قرار می گیرد:
1- حجم کتاب چقدر است؟
2- چند جلسه برای تدریس این حجم از کتاب مناسب است؟
3- تعداد دانش آموزان چقدر است؟
4- مدت زمان تدریس چه مقدار به طول می انجامد؟
5- وسایل و ابزارهای کمک آموزشی تا چه میزان در دسترس است؟
6- کتاب مورد تدریس از چند درس و بخش های آموزشی تشکیل شده است؟
7- برای ارزیابی سطح آموزشی مهارت آموزان به شیوه های سنجش نیاز است؟
طرح درس روزانه
در این روش موارد ریز مورد بررسی قرار می گیرد:
1- حضور و غیاب مهارت آموزان
2- ارزشیابی آموزشی در دروس قبلی
3- آماده سازی برای ارائه ی درس جدید
4- هدف کلی درس جدید چیست؟
5- بررسی هدف های رفتاری مهارت آموزان
6- استفاده از وسایل کمک آموزشی و تصویرسازی ذهنی
7- تدریس مفاهیم اساسی درس جدید چقدر زمان نیاز دارد؟
8- آیا مهارت آموزان مطالب ارائه شده را به طور کامل درک کرده اند؟
9- تکلیف مورد نیاز برای تمرین مطالب آموزش داده شده به چه صورت می باشد؟
10- درس آینده چیست و چه اهدافی را دنبال می کند؟
مراحل نگارش طرح درس
1-نگارش مشخصات کلی از قبیل نام درس، موضوع درس، مدت جلسه و...
2- مشخص کردن هدف های کلی، جزئی و رفتاری
3- انتخاب وسایل کمک آموزشی
4- انتخاب روش و شیوه ی تدریس متناسب با موضوع آموزشی
5- بررسی تکالیف قبلی
6- ارزشیابی موضوعات قبلی
7- آماده سازی کلاس برای ارائه مطالب جدید
8- ارائه ی درس جدید
9- فعالیت های تکمیلی برای جمع بندی محتوای آموزشی
10- ارزشیابی پایانی برای رفع اشکالات موجود
سخن پایانی
داشتن یک برنامه ی آموزشی منظم و طرح درسی که بتوان از آن برای پیشبرد اهداف آموزشی استفاده کرد، نیاز قطعی یک مدرس است. در این مقاله سعی شد بصورت ساده و خلاصه بخش های یک طرح درس موفق توضیح داده شود.
برای انتخاب الگوی طرح درس می توانید از سایت آی طرح درس استفاده نمایید.